Gewichtsverlies: naar een gezondere levensstijl

Wat is gewichtsverlies?

Gewichtsverlies verwijst naar het proces waarbij iemand overtollig lichaamsgewicht verliest door middel van dieet, lichaamsbeweging of medische behandelingen. Het streven naar een gezond gewicht kan verschillende gezondheidsvoordelen met zich meebrengen, zoals een verlaagd risico op hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en andere obesitas-gerelateerde aandoeningen. Gewichtsverlies bij ouderen kan echter ook een andere dynamiek hebben, vanwege veranderingen in metabolisme en spiermassa die van invloed kunnen zijn op het behoud van een gezond gewicht en algemene gezondheid.

Behandelingsopties voor gewichtsverlies

Gewichtsverliesmedicatie - injecties

Een van de effectieve behandelopties voor gewichtsverlies zijn injecties, zoals Mounjaro®, Wegovy®, Saxenda®, en Ozempic®. Deze medicijnen worden vaak voorgeschreven aan volwassenen met obesitas of ernstig overgewicht, vooral wanneer veranderingen in voeding en lichaamsbeweging alleen niet voldoende zijn. Elk van deze behandelingen werkt anders en bevat verschillende werkzame stoffen, zoals tirzepatide (Mounjaro®) en semaglutide (Wegovy® en Ozempic®).

De injecties worden doorgaans wekelijks of dagelijks toegediend en helpen de eetlust te verminderen, de bloedsuikerspiegel te stabiliseren en de vetopslag te verminderen. In de onderstaande tabel kun je de belangrijkste kenmerken van deze behandelingen bekijken, zoals de werkzame stof, toedieningsfrequentie, verwachte resultaten en mogelijke bijwerkingen. Zo krijg je een beter beeld van welke behandeling het beste bij jouw situatie past.

Gewichtsverliesmedicatie - tabletten

Naast injecties zijn er ook effectieve gewichtsverliesmedicijnen beschikbaar in tabletvorm, zoals Xenical®, Mysimba®, en Orlistat®. Deze behandelingen worden vaak voorgeschreven aan mensen met obesitas of overgewicht die moeite hebben om voldoende af te vallen met alleen een dieet en meer lichaamsbeweging. De tabletten werken op verschillende manieren, zoals het verminderen van de vetopname uit voeding (Orlistat®) of het onderdrukken van de eetlust en het reguleren van de eetlusthormonen (Mysimba®). In de onderstaande tabel zie je een overzicht van de belangrijkste kenmerken van deze behandelingen, waaronder de werkzame stoffen, doseringsschema’s en verwachte resultaten. Dit helpt je om samen met je arts de juiste keuze te maken op basis van jouw persoonlijke behoeften en gezondheidssituatie.

Oorzaken en gevolgen van overgewicht

Overgewicht en obesitas worden vaak veroorzaakt door een onevenwichtige energiebalans, waarbij de calorie-inname hoger is dan het energieverbruik. Dit kan worden bevorderd door factoren zoals ongezonde voedingsgewoonten, gebrek aan lichaamsbeweging, genetische aanleg en omgevingsfactoren. De gevolgen van overgewicht zijn talrijk en variëren van fysieke gezondheidsproblemen tot psychosociale effecten, zoals een verminderd zelfbeeld en kwaliteit van leven.

Hoe wordt gewichtsverlies vastgesteld?

Gewichtsverlies kan worden vastgesteld door te kijken naar de Body Mass Index (BMI), een index die het gewicht van een persoon in verhouding tot hun lengte berekent. Een BMI boven de 25 wordt beschouwd als overgewicht, terwijl een BMI van 30 of hoger wijst op obesitas. Het regelmatig monitoren van de BMI helpt bij het beoordelen van de voortgang van gewichtsverlies.

Wat kun je zelf doen om gewichtsverlies te bereiken?

Er zijn verschillende strategieën die kunnen helpen bij het bereiken van gewichtsverlies. Het aanpassen van je dieet door het verhogen van de inname van groenten, fruit en volkoren granen, en het verminderen van de consumptie van bewerkte voedingsmiddelen en suikers, kan een positieve invloed hebben. Daarnaast is regelmatige lichaamsbeweging essentieel om calorieën te verbranden en spiermassa op te bouwen.

Alternatieve behandelingen voor gewichtsverlies

Naast medicamenteuze behandelingen zijn er ook alternatieve benaderingen die kunnen helpen bij gewichtsverlies. Deze benaderingen zijn vaak gericht op veranderingen in levensstijl en kunnen een complementaire rol spelen bij traditionele medicamenteuze therapieën. Hieronder volgen enkele alternatieve behandelingen die kunnen worden overwogen:

Dieet en voeding

Het aanpassen van je dieet door het verminderen van calorieën, het verhogen van de inname van fruit en groenten, en het beperken van bewerkte voedingsmiddelen kan bijdragen aan gewichtsverlies. Diëten zoals het mediterrane dieet of een koolhydraatarm dieet zijn populair vanwege hun effectiviteit.

Lichaamsbeweging

Regelmatige lichaamsbeweging, zoals aerobe oefeningen, krachttraining en yoga, kan helpen bij het verbranden van calorieën, het verbeteren van de stofwisseling en het behouden van spiermassa tijdens het afvallen.

Gedragsaanpassingen

Het aanpakken van emotioneel eten, het bevorderen van mindfulness tijdens het eten en het vaststellen van realistische doelen kunnen bijdragen aan succesvol gewichtsverlies op lange termijn.

Voedingssupplementen

Sommige mensen gebruiken voedingssupplementen zoals groene thee-extract, garcinia cambogia of probiotica als aanvulling op hun dieet en lichaamsbeweging voor gewichtsverlies.

Gewichtsverlies programma's en coaching

Het deelnemen aan een gestructureerd gewichtsverlies programma onder begeleiding van een diëtist, voedingsdeskundige of gewichtscoach kan helpen bij het stellen van doelen, het volgen van voortgang en het bieden van ondersteuning.

Operatieve behandelingen

Voor sommige mensen met ernstig overgewicht kunnen andere behandelingen overwogen worden, zoals operaties zoals een maagverkleining of een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI). Deze behandelingen zijn vaak ingrijpender en vereisen een langere hersteltijd en aanpassing. Saxenda® biedt een minder ingrijpende optie met bewezen resultaten, zonder de noodzaak van operaties.

Maagverkleining

Een maagverkleining is een chirurgische ingreep die de grootte van je maag vermindert, waardoor je minder kunt eten. Deze operatie is vaak effectief voor langdurig gewichtsverlies, maar brengt risico's met zich mee en vereist een langdurig herstel.

Gecombineerde leefstijlinterventie (GLI)

GLI is een programma dat zich richt op het veranderen van je eet- en beweeggewoonten om gewichtsverlies te bevorderen. Het is erkend door het RIVM en kan effectief zijn voor mensen die bereid zijn hun levensstijl blijvend te veranderen.

Bij het overwegen van alternatieve behandelingen is het belangrijk om advies in te winnen bij een medisch professional, vooral als er sprake is van onderliggende gezondheidsproblemen of medicatiegebruik. Het combineren van verschillende benaderingen kan leiden tot een holistische aanpak van gewichtsverlies, waarbij zowel lichamelijke als emotionele aspecten worden aangepakt.

Veelgestelde vragen

1. Wat is een gezond tempo voor gewichtsverlies?

Een gezond tempo voor gewichtsverlies is 0,5 tot 1 kilogram per week. Dit helpt om duurzaam gewicht te verliezen zonder negatieve gevolgen voor je gezondheid.

2. Hoe weet ik of ik medicatie nodig heb om gewicht te verliezen?

Medicatie wordt meestal voorgeschreven aan mensen met een BMI van 30 of hoger, of bij een BMI van 27 met bijkomende gezondheidsproblemen zoals diabetes type 2 of hoge bloeddruk. Overleg altijd met je arts voordat je medicatie overweegt.

3. Wat kan ik doen als medicatie niet voldoende helpt?

Als medicatie niet het gewenste resultaat oplevert, kun je alternatieve benaderingen zoals een gecombineerd leefstijlprogramma (GLI), professionele coaching of zelfs chirurgische ingrepen overwegen. Bespreek dit altijd met je arts.

4. Hoeveel gewicht kan ik verliezen met een dieet en lichaamsbeweging?

De resultaten variëren, maar veel mensen verliezen 5-10% van hun lichaamsgewicht door een combinatie van gezonde voeding en regelmatige lichaamsbeweging.

5. Welke rol speelt BMI bij het vaststellen van obesitas of overgewicht?

De Body Mass Index (BMI) helpt bepalen of je een gezond gewicht hebt in verhouding tot je lengte. Een BMI van 25-29,9 wordt beschouwd als overgewicht, en een BMI van 30 of hoger wijst op obesitas.

6. Wat is een gecombineerde leefstijlinterventie (GLI)?

GLI is een programma dat zich richt op blijvende veranderingen in eet- en beweeggewoonten. Het wordt vaak ingezet bij mensen met obesitas en kan effectief zijn zonder medicatie of chirurgie.

7. Zijn voedingssupplementen effectief voor gewichtsverlies?

Voedingssupplementen zoals groene thee-extract en probiotica kunnen ondersteuning bieden, maar ze zijn geen vervanging voor een gezond dieet en regelmatige lichaamsbeweging.

8. Kan ik medische behandelingen combineren met gewichtsverliesprogramma's?

Ja, veel mensen combineren medicatie of andere medische behandelingen met coaching of programma's voor gewichtsverlies om hun resultaten te verbeteren. Dit vereist wel begeleiding van een arts of diëtist.

9. Wat zijn de risico's van gewichtsverlies op korte termijn?

Te snel afvallen kan leiden tot spierverlies, vermoeidheid en voedingsdeficiënties. Een langzaam en duurzaam tempo wordt aanbevolen om deze risico's te vermijden.

-------------------

Deze tekst is beoordeeld door: 

Naam: P. Stoutenberg
Beroep: Apotheker
BIG registratienummer: 89026555917

Datum laatste beoordeling: 25 november 2024